Doğum Öncesi
İnsan hayatı annenin yumurtasının babadan gelen sperm hücresi ile birleşmesi
sonucunda başlar. Bu olaya döllenme (fertilizasyon) denir. Doğum öncesi gelişim ise
döllenmeden bebeğin doğumuna kadar geçen süredeki gelişimi ifade eder.
Spermin yumurtayı döllediği an yaklaşık olarak 280 gün sürecek olan bu dönemde
bebeğin gelişim aşamalarını, annenin sağlığına etkilerini bilmek hem anne sağlığı hem de
bebek sağlığı açısından çok önemlidir. Çocuğun büyüme ve gelişmesinin temeli doğum
öncesi dönemde atılır. Bu dönemdeki ayrıntılı takip, gözlemler ve gerekli durumlarda
yapılacak tahlil ve incelemelerle anne ve bebek için risk oluşturulabilecek nedenlerin
zamanında fark edilmesi ve gereken önlemlerin alınması mümkün olabilecektir.
Doğum Öncesi Gelişim Dönemleri
Doğum öncesi gelişim üç dönemde incelenebilir.
- Zigot Dönemi ( Hücre-Dölüt)
- Embriyo Dönemi
- Fetüs Dönemi
Zigot Dönemi ( Hücre-Dölüt)
Döllenmeden başlayıp ikinci haftanın sonuna kadar olan döneme zigot dönemi denir.
Sperm tarafından döllenen yumurta hücresi hızla bölünerek çoğalmaya başlar.
Zigot
24 Saatlik Zigot
3 Günlük Zigot
Bu olay, hücrelerin değişerek vücut dokularını ve organlarını oluşturmasındaki ilk
aşamadır. Döllenmiş ve bölünmeye başlamış yumurta, fallop tüpünün de yardımıyla rahime
kadar gelir ve rahim duvarına tutunur.
Büyüklüğü ancak bir toplu iğne başı kadar olan zigot, hayatının hiçbir döneminde
ulaşamayacağı bir hızla büyüme ve gelişme gösterir.
Zigot üç tabakadan oluşur ve doğacak bebeğin çeşitli organları işte bu tabakalardan
gelişir.
- Dış tabaka (Endoderm); sinir sistemi, deri, tırnaklar, diş mineleri ve saçları oluşturacak tabakadır.
- Orta tabaka (Mezoderm); Kaslar, kemikler, dolaşım sistemi ve böbreklerin oluştuğu tabakadır.
- İç tabaka (Ektoderm); Sindirim ve solunum sistemleriyle salgı bezlerini oluşturur.
Embriyo Dönemi
Döllenmeden sonraki 3. haftanın başından, 8. haftanın sonuna kadar olan dönemi
kapsar. Büyüklüğü bir yer fıstığı kadardır ve canlı yavaş yavaş şeklini almaya başlamıştır.
6 Haftalık embriyo
8 Haftalık embriyo
(amnios kesesi içinde)
8 Haftalık embriyonun ayakları
Embriyo, amnios kesesi adı verilen ve onu dış etkilerden koruyan sıvı dolu bir
torbacıkta yaşar. Embriyo henüz çok küçüktür ve etrafındaki amnios kesesi içindeki sıvı
oldukça fazladır. Embriyo bu dönemde bacaklarını sallayarak amnios kesesi içinde yüzer. Bu
nedenle anne embriyonun hareketlerini henüz duymaz.
Başta kalp, beyin, sinir sistemi olmak üzere insan vücudunu oluşturacak organlar
şekillenmeye bu dönemde başlar. Bu sebeple embriyo döneminde anne sağlığının bozulması
embriyoyu olumsuz yönde etkiler.
8. haftada bebeğin kalbinin atmaya başladığı düşünülmektedir ve bu canlanma zamanı
olarak kabul edilir. Yasalara göre bu sınır, kürtajı aile planlaması için seçenlere çocuğu
kürtaj ettirebilmesi için yasal sınır olarak belirlenmiştir.
Fetüs Dönemi
Gebeliğin 9. haftasından başlayarak doğuma kadar geçen süreye fetüs dönemi, bu
dönemde anne karnındaki bebeğe de fetüs denir. Geçici organlar adı verilen plasenta ve
göbek kordonu 3. ayda gelişimini tamamlar. Cinsiyetin belirlenmesi döllenme esnasında
gerçekleşmiş olsa da, dış üreme organlarının ayırt edilmesi ile dişi veya erkek cinsiyet 4.ayda
görülebilmektedir. 4. aydan sonra anne fetüsün hareketlerini hisseder. İşitme duyusu 4–5.
aylarda gelişmeye başlar. 5. aydan itibaren başparmağını emmeye başlar.........
Tamamı için MEGEP modülü
(pdf formatında)
Not: Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder