İşletmelerin mal veya hizmet üretebilmeleri için, çeşitli unsurları anlamlı şekilde bir araya getirmeleri gerekmektedir.İşletmelerin insan istek ve ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte mal veya hizmet üreten ekonomik ve teknik birimler olduğunu öğrenmiştik. İşletmelerin mal veya hizmet üretebilmeleri için,
çeşitli unsurları anlamlı şekilde bir araya getirmeleri gerekmektedir. Bu unsurlar üretim faktörleri olarak tanımlanır. Doğal kaynaklar, işgücü, sermaye ve girişimciden meydana gelir. Burada sıralanan üretim faktörleri, girdi veya input şeklinde de isimlendirilebilir.
Doğal kaynaklar
Doğal kaynaklar, mal ve hizmetlerin üretilebilmesi için doğada var olan çok değişik maddelerden meydana gelmektedir. İnsanlık tarihi boyunca doğal kaynaklar ya doğrudan doğruya veya belirli prosedürlerden geçirilerek elde edilmekte ve üretimde kullanılmaktadır.
Doğal kaynaklar tamamen tabiattan, doğadan elde edilen unsurlardır. Örneğin; petrol, kömür, doğal gaz doğal kaynaklara örnek olarak gösterilebilir. Genel olarak doğal kaynaklar kullanılarak tükenir, yani yenilenmez.
Sermaye
Sermaye, insanoğlunun çaba, beceri ve bilgisinin eseridir. Diğer bir ifade ile sermayeyi insanoğlu üretmiştir. Sermayenin diğer bir tanımı da üretilmiş üretim malıdır. Sermaye; işletmede, mal veya hizmet üretebilmek için kullanılan ekonomik bir değer olarak ifade edilebilir. Genellikle para veya kredi şeklindeki fonlardır. Sermaye tek başına mal veya hizmet üretemez. Ancak, bir işletmenin makine, teçhizat gibi sermaye malları ve işgücü, doğal kaynak gibi diğer üretim faktörlerini satın almasına fırsat tanır.
Mal veya hizmetlerin gerçek anlamda üretimi sermaye malları yardımıyla olur.
Sermaye kavramı çok yönden izah edilebilir. Nakdi sermaye, ayni sermaye, sabit sermaye, döner sermaye gibi çok yönlü sermaye analizleri yapılabilir. Finansman bölümünde sermaye ve sermaye kavramı geniş ölçüde anlatılacaktır.
Bir balıkçı, yakalamış bulunduğu balıkları satarak olta alabilir. Bu oltayla daha fazla balık yakalaması sonucu elde ettiği gelirle de bir ağ satın alabilir. Bu ağla da daha çok balık avlayarak bir kayığa sahip olabilir. Olta, ağ, kayık birer sermaye malıdır. İnsanın çaba, bilgi ve becerisinin eseridir.
Emek
Üretim faktörleri içinde emek faktörü tarih boyunca değerlendirme ve ücretlendirme konusunda tartışılmış ve ihtilaflara konu olmuştur. Emeğin üretimdeki fonksiyonu ve yeri sürekli fikir çatışmalarına neden olmuştur. Emek insanların ihtiyaçlarını karşılamak için üretilen mal ve hizmetlerin katılımında bir ücret almasıdır. Diğer bir ifade ile mal ve hizmet üretimine katılan emeğin karşılığı ücrettir. Emeğin üretimde ağırlık kazanması ve ciddi bir üretim faktörü olarak meydana gelmesi endüstri devrimi ile başlar. Bu gelişmeler sonucu emek piyasasında arz ve talep hareketleri ve bu hareketler sonucu oluşan ücretle ilgili ekonomide teoriler geliştirilmiştir.
Girişimci ve Girişim
Ekonomik kalkınmanın işletmecilikte iki temel faktörü vardır. Birincisi yatırım ikincisi üretimdir. Girişimci bu iki temel faktörü gerçekleştiren ve riskini yüklenen kişidir. Özelikle serbest piyasa sisteminde girişimci büyük rol oynar. Diğer bir ifade ile piyasanın arz yönünü temsil eder, sorumluluğunu yüklenir. Girişimci için yatırım, peşin bir külfete katlanmak ve buna karşılık gelecekteki bir ümidi (geliri) beklemektir. Külfet ve ümit bir müşterek bahis gibi risk ve belirsizlik taşımaktadır. Beklenen gelir gerçekleşmezse girişimcinin geri dönmesi bir nevi iflası demektir. Kurulmuş tesisleri söküp geri almak her zaman mümkün olmayabilir. Dolayısıyla girişimci için yatırım ciddi karardır.
Ayrıca girişimci işletmelerin mal veya hizmet üretebilmesi için üretim faktörlerini ekonomik ve rasyonel bir biçimde bir araya getirir. Üretim faktörlerinin düzenlenmesi ve organize edilmesi ve bunların tedariki belirli harcamaları gerektirir. Riske katlanarak yapılan bu sermaye harcamaları karşılığında kar amacının da olabileceğini unutmamak lazım.
Girişimci işletmenin sahibi olabileceği gibi, işletme yönetimini de üstlenebilir. Ancak çağımızda gelişen endüstri işletmelerinde işletme yönetimi genellikle profesyonel yöneticilere bırakılır.
Yönetici ise girişimci gibi üretim faktörlerini değerlendiren bir araya getiren ve yöneten kişidir. Ancak burada yönetici işletmenin mülkiyetine sahip olmaktan çok profesyonel bir yönetim görevi yürütür. Girişimcinin aksine riske katlanmaz ancak kar faktörü yönetici başarısı için önemli bir kriterdir. Gerçek profesyonel yöneticiler girişimcinin amaç ve hedeflerine uygun politikaları üreten piyasanın rekabet şartları içerisinde başarı hedeflerini akılcı biçimde seçmesini bilen kişilerdir.
Yönetim ve İnsan İlişkileri
İşletmecilikte ve üretim faktörlerinde hızlı gelişmeler, uygulanan ileri teknoloji ve kalite, yönetim fonksiyonunu daha fonksiyonel hale getirmiş, buna bağlı olarak insan ilişkileri başlı başına etkili bir fonksiyona dönüşmüştür. Buna bağlı olarak dört üretim faktöründen başka yönetim ve insan ilişkileri bilimsel bir baza oturtulamasa dahi uygulamadaki etkinlikleri nedeniyle büyük çoğunluğun bu kavramları bir üretim faktörü gibi kabul etmeye yöneldikleri görülmektedir. (5. 4 den alındı)
İzah edilen üç üretim faktörü geçmişte üretim için yeterli sayılmıştır. Ancak bu faktörlerin bir araya getirilmesi ve bu faktörlerin üretimde kullanılması zorunlu olarak girişimci kavramını ve neticede faktörünü meydana getirmiştir. Esasen sanayileşme hareketi geliştikçe endüstri büyüdükçe özellikle demokrasi rejimlerinde girişimcinin rolü ve fonksiyonu en üst düzeye çıkmıştır. Çünkü diğer üç üretim faktörünün riskini yüklenmek ve bütün kaynaklarını üretim için kullanmak gibi ciddi bir kararla girişimci karşı karşıya bulunmaktadır. Çağımızda yaratıcı müteşebbise çok sayıda sahip olan ülkeler kalkınmasını sağlayan ülkeleridir. Kanımızca bilimsel anlamda en kıt faktör girişimcidir. Beyin sermayesi (entelektüel sermaye) dediğimiz kavram, müteşebbisin bilgi, beceri ve riski göze alma cesaretidir.
Her üretim faktörü üretime katılımında ekonomik bir getiri sağlamaktadır. Üretim faktörleri tablosu ile bu faktörlerin yarattığı ekonomik getiriler bir sonraki sayfada gösterilmiştir. Emeğin getirisi ücret, doğanın getirisi rant, sermayenin getirisi faiz, girişimcinin getirisi ise kardır.
Muhammed Mastar
Kaynak:http://www.webimsi.net/uretim-faktorleri-uretim-faktorleri-nelerdir.html
çeşitli unsurları anlamlı şekilde bir araya getirmeleri gerekmektedir. Bu unsurlar üretim faktörleri olarak tanımlanır. Doğal kaynaklar, işgücü, sermaye ve girişimciden meydana gelir. Burada sıralanan üretim faktörleri, girdi veya input şeklinde de isimlendirilebilir.
Doğal kaynaklar
Doğal kaynaklar, mal ve hizmetlerin üretilebilmesi için doğada var olan çok değişik maddelerden meydana gelmektedir. İnsanlık tarihi boyunca doğal kaynaklar ya doğrudan doğruya veya belirli prosedürlerden geçirilerek elde edilmekte ve üretimde kullanılmaktadır.
Doğal kaynaklar tamamen tabiattan, doğadan elde edilen unsurlardır. Örneğin; petrol, kömür, doğal gaz doğal kaynaklara örnek olarak gösterilebilir. Genel olarak doğal kaynaklar kullanılarak tükenir, yani yenilenmez.
Sermaye
Sermaye, insanoğlunun çaba, beceri ve bilgisinin eseridir. Diğer bir ifade ile sermayeyi insanoğlu üretmiştir. Sermayenin diğer bir tanımı da üretilmiş üretim malıdır. Sermaye; işletmede, mal veya hizmet üretebilmek için kullanılan ekonomik bir değer olarak ifade edilebilir. Genellikle para veya kredi şeklindeki fonlardır. Sermaye tek başına mal veya hizmet üretemez. Ancak, bir işletmenin makine, teçhizat gibi sermaye malları ve işgücü, doğal kaynak gibi diğer üretim faktörlerini satın almasına fırsat tanır.
Mal veya hizmetlerin gerçek anlamda üretimi sermaye malları yardımıyla olur.
Sermaye kavramı çok yönden izah edilebilir. Nakdi sermaye, ayni sermaye, sabit sermaye, döner sermaye gibi çok yönlü sermaye analizleri yapılabilir. Finansman bölümünde sermaye ve sermaye kavramı geniş ölçüde anlatılacaktır.
Bir balıkçı, yakalamış bulunduğu balıkları satarak olta alabilir. Bu oltayla daha fazla balık yakalaması sonucu elde ettiği gelirle de bir ağ satın alabilir. Bu ağla da daha çok balık avlayarak bir kayığa sahip olabilir. Olta, ağ, kayık birer sermaye malıdır. İnsanın çaba, bilgi ve becerisinin eseridir.
Emek
Üretim faktörleri içinde emek faktörü tarih boyunca değerlendirme ve ücretlendirme konusunda tartışılmış ve ihtilaflara konu olmuştur. Emeğin üretimdeki fonksiyonu ve yeri sürekli fikir çatışmalarına neden olmuştur. Emek insanların ihtiyaçlarını karşılamak için üretilen mal ve hizmetlerin katılımında bir ücret almasıdır. Diğer bir ifade ile mal ve hizmet üretimine katılan emeğin karşılığı ücrettir. Emeğin üretimde ağırlık kazanması ve ciddi bir üretim faktörü olarak meydana gelmesi endüstri devrimi ile başlar. Bu gelişmeler sonucu emek piyasasında arz ve talep hareketleri ve bu hareketler sonucu oluşan ücretle ilgili ekonomide teoriler geliştirilmiştir.
Girişimci ve Girişim
Ekonomik kalkınmanın işletmecilikte iki temel faktörü vardır. Birincisi yatırım ikincisi üretimdir. Girişimci bu iki temel faktörü gerçekleştiren ve riskini yüklenen kişidir. Özelikle serbest piyasa sisteminde girişimci büyük rol oynar. Diğer bir ifade ile piyasanın arz yönünü temsil eder, sorumluluğunu yüklenir. Girişimci için yatırım, peşin bir külfete katlanmak ve buna karşılık gelecekteki bir ümidi (geliri) beklemektir. Külfet ve ümit bir müşterek bahis gibi risk ve belirsizlik taşımaktadır. Beklenen gelir gerçekleşmezse girişimcinin geri dönmesi bir nevi iflası demektir. Kurulmuş tesisleri söküp geri almak her zaman mümkün olmayabilir. Dolayısıyla girişimci için yatırım ciddi karardır.
Ayrıca girişimci işletmelerin mal veya hizmet üretebilmesi için üretim faktörlerini ekonomik ve rasyonel bir biçimde bir araya getirir. Üretim faktörlerinin düzenlenmesi ve organize edilmesi ve bunların tedariki belirli harcamaları gerektirir. Riske katlanarak yapılan bu sermaye harcamaları karşılığında kar amacının da olabileceğini unutmamak lazım.
Girişimci işletmenin sahibi olabileceği gibi, işletme yönetimini de üstlenebilir. Ancak çağımızda gelişen endüstri işletmelerinde işletme yönetimi genellikle profesyonel yöneticilere bırakılır.
Yönetici ise girişimci gibi üretim faktörlerini değerlendiren bir araya getiren ve yöneten kişidir. Ancak burada yönetici işletmenin mülkiyetine sahip olmaktan çok profesyonel bir yönetim görevi yürütür. Girişimcinin aksine riske katlanmaz ancak kar faktörü yönetici başarısı için önemli bir kriterdir. Gerçek profesyonel yöneticiler girişimcinin amaç ve hedeflerine uygun politikaları üreten piyasanın rekabet şartları içerisinde başarı hedeflerini akılcı biçimde seçmesini bilen kişilerdir.
Yönetim ve İnsan İlişkileri
İşletmecilikte ve üretim faktörlerinde hızlı gelişmeler, uygulanan ileri teknoloji ve kalite, yönetim fonksiyonunu daha fonksiyonel hale getirmiş, buna bağlı olarak insan ilişkileri başlı başına etkili bir fonksiyona dönüşmüştür. Buna bağlı olarak dört üretim faktöründen başka yönetim ve insan ilişkileri bilimsel bir baza oturtulamasa dahi uygulamadaki etkinlikleri nedeniyle büyük çoğunluğun bu kavramları bir üretim faktörü gibi kabul etmeye yöneldikleri görülmektedir. (5. 4 den alındı)
İzah edilen üç üretim faktörü geçmişte üretim için yeterli sayılmıştır. Ancak bu faktörlerin bir araya getirilmesi ve bu faktörlerin üretimde kullanılması zorunlu olarak girişimci kavramını ve neticede faktörünü meydana getirmiştir. Esasen sanayileşme hareketi geliştikçe endüstri büyüdükçe özellikle demokrasi rejimlerinde girişimcinin rolü ve fonksiyonu en üst düzeye çıkmıştır. Çünkü diğer üç üretim faktörünün riskini yüklenmek ve bütün kaynaklarını üretim için kullanmak gibi ciddi bir kararla girişimci karşı karşıya bulunmaktadır. Çağımızda yaratıcı müteşebbise çok sayıda sahip olan ülkeler kalkınmasını sağlayan ülkeleridir. Kanımızca bilimsel anlamda en kıt faktör girişimcidir. Beyin sermayesi (entelektüel sermaye) dediğimiz kavram, müteşebbisin bilgi, beceri ve riski göze alma cesaretidir.
Her üretim faktörü üretime katılımında ekonomik bir getiri sağlamaktadır. Üretim faktörleri tablosu ile bu faktörlerin yarattığı ekonomik getiriler bir sonraki sayfada gösterilmiştir. Emeğin getirisi ücret, doğanın getirisi rant, sermayenin getirisi faiz, girişimcinin getirisi ise kardır.
Muhammed Mastar
Kaynak:http://www.webimsi.net/uretim-faktorleri-uretim-faktorleri-nelerdir.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder