Emile Durkheim : Yahudi kökenli Fransız sosyologdur. Modern sosyolojinin kurucularından birisi olarak sayılmaktadır. Durkheim toplumbilimi kendi olgularını kendi ön dayanaklarıyla işleyen bir bilim durumuna getirdi.
Auguste Comte'un fiziği, Herbert Spencer'in biyolojiyi örnek alıp inceledikleri toplumsal olaylar ona göre yalnız kendi türünden olaylarla açıklanabilir, "toplumsal olay" bireye bağlı ve bireyle başlayıp biten bir süreç değildir. Toplumsal olay bireyi aşkındır, birey ona katılır. Her birey için toplumsal olaya katılmak kaçınılmaz bir zorunluluktur. Çünkü toplumsal olaylar; genel zorunlu bireyi ve bireyler arası ilişkileri belirleyen din, ekonomi, hukuk, ahlâk, siyaset, bilim ve sanat türünden olaylardır. Durkheim bireyi bireyselliği toplum içinde tümüyle eritmez. İnsanın kendine özgü bireyliğini ve topluma özgü toplumsallığını saptar. İnsan genel doğruları hazırca, tartışıp araştırmadan toplumdan alır. Bu doğrular: bireyin, kendisi, başkaları, insanlar arası ilişkiler, doğa, evren olguları üzerine yargılarına temel dayanak olur. Toplum bir başka yanıyla da insana ilişkin her kurumun temeli olup doğal bir bileşimdir. Kurumlar örneğin din ve Tanrı anlayışı da topluma bağlıdır ve onunla birlikte gelişip evrimleşir. Durkheim bilgi anlayışında toplumun görüşünü örnek alır. Bilgide en genel kavramlar tek tek şeylerin tümünden bağımsız olmayıp tersine onlara uygulanabilen, topluma ilişkin kavramlar olduklarından en geçerli kavramlardır. Bunların, mutlak, öncesiz, sonrasızca, doğru ve kesin kavramlar oldukları da söylenemez. Bilginin temel taşları olan genel kavramlar toplumla birlikte zaman ve uzam bağlamında değişip gelişen kavramlardır. Din sosyolojisi ile ciddi olarak ilgilenen Durkheim'in eserlerinin bir kısmı Türkçeye çevrilmiştir. Comte'un takipçisidir. Toplumu, Tanrı yerine koymuştur. Burada kasıt inançlı bir kimse davranışlarda bulunurken Tanrı'sını nasıl gözetirse 'birey'in de davranışlarda bulunurken toplumu aynı şekilde gözettiğidir. Durkheim en önemli çalışmalarından ikisini,[(De la division du travail social 1893 Orjinal dilde)( İçtimai Taksim-i Amal 1923 Osmanlıca)(Toplumsal İş Bölümü 2006 Türkçe basımı)] ve [(Le Suicide 1897orjinal dilde) İntihar 1986 Türkçe basım)] ı yazdı.1906’dan 1917’de ölümüne kadar Sorbonne’da bir profesör olarak Fransız sosyolojisi ve antroplojisi üzerindeki etkisi çok büyüktür. Yeğeni ve entelektüel mirasçısı Marcel Mauss’la birlikte Avrupalı olmayan halklar hakkında yoğun biçimde yazdı; bu bakımdan dikkate değer eserlerinden birini özellikle Avustralya’dan toplanmış etnografik veriye dayalı bir bilgi sistemlerinin toplumsal kökenleri çalışması olan (Classification Primitive 1900) İlkellerin Sınıflandırılması 1963 Türkçe basım)] yazdı. Durkheim, difizyonistlerden ve evrimcilerden farklı olarak kökenler meselesiyle ilgilenmez. Ardıl açıklamalardan çok, eş zamanlı olanlarla ilgilidir. Difizyonistlerden farklı olarak da toplumun her bir parçası birbirine bağlı ve bütünü sürdürebilmek için birlikye çalışması gereken mantıklı, entegre sistemler olarak görür. Böylelikle evrimcilere yaklaşmış olur. Durkheim kültürle değil toplumla, semboller ve mitlerle değil örgütler ve kurumlarla ilgilidir. Durkheim’in son ve muhtemelen en büyük eseri [(Les Formes Êlémentaires De La Vie Religieuse 1915) (Din Hayatının İlkel Biçimleri 1995 Türkçe basım)] ölümünden sadece iki yıl önce yayınlandı. Durrheim’e göre dayanışma, kollektif temsillerden doğar – bu nedenle ihtilaflı bir kavramdır. Durkheim, 15 Kasım 1917'de Paris'te ölmüştür. (1858-1917)
Kaynakça:
Prof. Dr. İzzet Duyar'ın Antropoloji Tarihi ders notları.
Antropolji Tarihi - Thomas Hylland Eriksen - Finn Sivert Nielsen / İletişim Yayınları
Özgür Ansiklopedi Wikipedia (bazı paragraflar)
Yukarıda adı geçen kaynaklar ve internetten araştırılmış ders notu olarak öğrencilere yardımcı olmak amacıyla derlenmiştir.
Her türlü hakkı ürün sahiplerine aittir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder